قواعد اینکوترمز ،مجموعه ای از اصطلاحات سه حرفی را توضیح می دهندکه منعکس کننده رویه بازرگانی در قراردادهای فروش کالا هستند .
این قواعد عمدتاً وظایف، هزینه ها و خطرها در جریان تحویل کالا از فروشنده به خریدار را توصیف می کند.
اطلاعات کلی مندرج در مقدمه کتاب اینکوترمز ۲۰۱۰ در مورد استفاده و تفسیر قواعد اینکوترمز ۲۰۱۰، که بخشی از قواعد محسوب نمی شوند.
راهنمایی هایی در مورد مفهوم اصطلاحات اینکوترمز:
- حمل کننده :
از لحاظ قواعد اینکوترمز ۲۰۱۰ طرفی است که قرارداد حمل با وی منعقد می گردد
- تشریفات گمرکی:
الزاماتی هستند که به منظور رعایت هرگونه مقررات گمرکی قابل اعمال باید برآورده شوند و ممکن است شامل تعهدات اسنادی، امنیتی، اطلاع رسانی یا بازرسی فیزیکی کالا گردد.
تحویل:
این مفهوم در حقوق و رویه تجارت معانی چندگانه ای دارد، لکن در قواعد اینکوترمز ۲۰۱۰ برای مشخص کردن این امر به کار می رود که
مسئولیت خطر از میان رفتن یا آسیب دیدن کالا در کجا از فروشنده به خریدار انتقال می یابد.
- سند تحویل دادن(کالا) :
این عبارت اکنون به صورت عنوان ماده الف/۸ به کار می رود و به مفهوم سندی است که برای اثبات انجام گرفتن تحویل کالا مورد استفاده قرار میگیرد.
در مورد بسیارری از قواعد انیکوترمز ۲۰۱۰، سند تحویل دادن کالا در واقع سند حمل و نقل یا مدرک الکترونیکی مشابه آن است.
البته در مورد EXW ,FCA, FAS ,FOB ،سند تحویل کالا می تواند تنها یک رسید باشد.
سند تحویل کالا همچنین ممکن است کارکردهای دیگری نیز داشته باشد، برای مثال این سند به عنوان بخشی از سازوکار پرداخت عمل نماید.
- مدرک یا عملیات الکترونیکی :
مجموعه ای از اطلاعات است که از یک یا چند پیام الکترونیکی تشکیل می شود و در صورت اقتضاء از لحاظ کارکرد معادل سند کاغذی مشابه است.
کاربرد اینکوترمز:
کاربرد اینکوترمز در قرارداد فروش است و وظایف فروشنده و خریدار و شرایط تحویل و انتقال ریسک و محل تحویل کالا را بررسیمی کند.
سابقه اینکوترمز:
یکسال بعد از جنگ جهانی اول در سال ۱۹۱۹ زمانی که اوضاع اقتصادی در جهان بهم ریخته بود عده ای از کارشناسان سازمان ICC تأسیس کرده و چگونگی حل مشکلات اقتصادی پس از جنگ را بررسی نمودند.و مشکلات فراوان فروشندگان در سطح جهانی و نحوه حل این مشکلات بررسی شد.
گروه تحقیق ICC در سال ۱۹۲۶ شروع به کار کرد و از کشورهای مختلف نظر خواهی شد و اینکه کشورهای مختلف چه مشکلاتی در رابطه با مسائل خرید و فروش دارند. در سال ۱۹۳۶ اولین مجموعه اصطلاحات اینکوترمز به جامعه بازرگانی جهان ارائه گردید.
اینکوترمز ۱۹۳۶ مجموعه ای از یکسری اطلاعات بازرگانی بعلاوه یکسری مسائل بانکی و اسناد حمل و بیمه است.
اینکوترمز ۱۹۳۶ شامل ترم های (CIF(Cost +Insurance+Freight)- C&F(Cost +Freight) – (FOB(Free On Board)- FAS(Free Alogshide ship یود.
۱۷ سال طول کشید تا اینکه کارشناسان مشکلات اینکوترمز و روش حل این مشکلات را بررسی کردند.
در سال ۱۹۵۳ نسخه جدیدی از اینکوترمز به وجود آمد که سعی کرد که فقط به مسائل خرید و فروش بپردازد
مسائل گمرکی مسائل اسناد و مسائل بیمه ای از اینکوترمز ۱۹۵۳ کنار رفت و اینکوترمز تبدیل به یک مجموعه ای فقط برای تبیین وظایف خریدار و فروشنده است.
تغییرات اینکوترمز در سال های مختلفی به فاصله ۲سال ۳ سال و ۵ سال اتفاق می افتاد از سال ۱۹۸۰ به بعد اولین تغییرات هر ۱۰ سال اینکوترمز اتفاق افتاد و بنابراین اینکوترمز ۱۹۹۰ . ۲۰۰۰ و ۲۰۱۰ و بالاخره ۲۰۲۰ بوجود آمد.
اتفاقات اینکوترمز ۱۹۹۰ :
۱- طبقه بندی وظایف خریدار و فروشنده و ۲-مبادله اسناد الکترونیکی
دو اصطلاح اینکوترمز در اینکوترمز ۲۰۰۰ تغییر کرد
یک بازنگری اساسی در اینکوترمز ۲۰۱۰ انجام شد و مجموعه اصطلاحات از ۱۳ اصطلاح به ۱۱ اصطلاح تقلیل یافت . چهار اصطلاح (DAS و DAQ و (DDU و DAF ) حذف شد و دو اصطلاح (DAT و DAP ) افزایش یافت.
تقسیم بندی اصطلاحات در اینکوترمز ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰ بر مبانی گروه چهارگانه بود و این تقسیم بندی علی رغم همه محاسنی که داشت یک عیب بزرگ وجود داشت این که خریدار و فروشنده نمی دانستند کدام اصطلاح مخصوص حمل دریایی است و یا کدام مخصوص حمل غیر دریایی می باشد.
این مشکل را اینکوترمز ۲۰۱۰ حل کرده و تقسیم بندی جدیدی بر مبنای نوع حمل دریایی و حمل غیر دریایی تببین کرد
اصطلاحات حمل غیر دریایی شامل حمل مرکب حمل جاده ای حمل ریلی حمل هوایی حمل دریایی مشروط بر اینکه کالا در بندر روی کشتی تحویل نشود بلکه فقط به کشتیرانی تحویل گردد.
نقش اینکوترمز در تبادل کالا بین فروشنده و خریدار
۱- تبیین حدود وظایف طرفین قرارداد :
حدود وظایف مسئولیت و تعهدات طرفین را مشخص می کند ( Buyer Obligation- Obligation seller)
نکته مهم اینکه خریدار و فروشنده چه وظیفه و تعهدی در قبال همدیگر دارند.
۲- نحوه تفسیم هزینه ها :
هر ترم نشان دهنده نحوه تقسیم هزینه های حمل بین فروشنده و خریدار است.
۳- مهمترین نکته تعیین نقطه انتقال ریسک از فروشنده به خریدار :
خطراتی که در طول عملیات حمل و نقل از مبدأ تا مقصد در کجا و چه لحظه ای از فروشنده به خریدار منتقل می شود.
چه کارهایی را اینکوترمز نمی تواند انجام دهد
۱- در باره قصور فروشنده توصیه ای ندارد.
آیا اینکوترمز همه مشکلات فروشنده حل می کند و نیازی به مقررات دیگر نداریم؟
در پاسخ باید گفت اینکوترمز بخشی از قرارداد خرید و فروش است و اینکوترمز قرار نیست همه مسائل مار را حل و فصل کند.
بطور مثال : عملکرد نا مناسب فروشنده به تعهدهای خود، عدم کیفیت مناسب کالای خریداری شده
خلاصه اینکه اینکوترمز مشکلات حقوقی قرارداد فی مابین طرفین را حل نمی کند.
۲-در باره قصور خریدار اینکوترمز توصیه ای ندارد
عدم پرداخت وجه کالا از طرف خریدار – عدم تحویل کالا از سوی خریدار
۳ -اینکوترمز اصلا وارد مسائل حقوقی انتقال مالکیت نمی شود.
مهمترین مسئله انتقال مالکیت کالاست اینکوترمز مرتبا از انتقال ریسک ( Transfer of Risk) ریسکهای موجود انتقال خطر و مسائلی که کالا را در جریان حمل تهدید می کند صحبت می کند ولی از انتقال مالکیت بحث نمی شود.
۴- در باره وظایف حمل کننده کالا اینکو ترمز توضیح نمی دهد.
در بعضی از اصطلاحات اشاره به وظایف فروشنده در انعقاد قرارداد حمل می باشد و فقط در حد یک وظیفه انعقاد یک قرارداد است و بیانگر پرداخت هزینه حمل است دیگر اینکه حمل کننده اعم از کریر و فورواردر چه وظایفی و مسئولیت هایی دارند
مسئولیت متصدیان حمل در کنوانسیون ها بین المللی تعیین شده است اول باید به نوع حمل دقت شود
- کنوانسیون هامبورگ و کنوانسیون لاهه وکنوانسیون رتردام (حمل دریایی )
- (حمل هوایی ) کنوانسیون ورشو مقررات یاتا
- کنوانسیون CMR مقررات کارنه تیر (حمل زمینی )
- مقررات فیاتا (حمل مرکب )
۵- اینکوترمز در باره چگونگی پرداخت وجه توسط خریدار توضیحی نمی دهد
آیا پرداخت نقدی یا اعتباری است پیش پرداخت دارد یا براتی پرداخت شود خلاصه درباره نحوه پرداخت صحبت نمی کند.