سن مرز فرسودگی وسایل نقلیه + آیین نامه اجرایی “ماده (۸) قانون هوای پاک”

تصویب نامه هیئت وزیران به شماره 17979- /ت 58294 ه مورخ 1400/3/12

هیأت وزیران در جلسه مورخ ۹ خرداد ۱۴۰۰، به پیشنهاد مشترک سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان ملی استاندارد ایران و بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران و به استناد ماده (۸) قانون هوای پاک – مصوب سال 1396- آیین نامه اجرایی ماده مذکور را به شرح زیر تصویب کرد :

آیین نامه اجرایی ماده (۸) قانون هوای پاک

ماده 1- در این آیین نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:

1. قانون : قانون هوای پاک -مصوب 1396-
2. سازمان: سازمان حفاظت از محیط زیست
3. سن مرز فرسودگی : سنی که وسایل نقلیه موتوری به علت طول عمر و میزان کارکرد، دچار افت عملکردی و ایمنی شده و نیازمند تعمیرات و نگهداری فنی بیشتر می باشند. این وسایل نقلیه موتوری مشمول افزایش دفعات سالیانه معاینه فنی می شوند .
4. وسیله نقلیه موتوری فرسوده: وسیله نقلیه موتوری که بدون توجه به حد سن مرز فرسودگی، پس از دو دوره متوالی مندرج در موضوع ماده (2) این آیین نامه، نتواند گواهی معاینه فنی معتبر اخذ نماید و مشمول محدودیت های ماده (8) قانون می شود.

ماده 2 – جدول سن مرز فرسودگی و تعداد دفعات انجام معاینه فنی انواع وسایل نقلیه موتوری به شرح زیر تعیین می شود:

جدول سن مرز فرسودگی و تعداد دفعات معاینه فنی

ردیف  نوع وسیله نقلیه ، سوخت و مشخصات فنی سن مرز فرسودگی (سال) تعداد دفعات معاینه فنی پس از رسیدن به سن فرسودگی در سال
1 خودروی شخصی شامل سواری، استیشن (ون) ،سواری کار 15 2 مرتبه ( 6 ماه یکبار)
1-2 خودروی عمومی شامل تاکسی، سواری، استیشن (ون)، سواری کار –
بنزینی و دوگانه سوز 8 4 مرتبه ( 3 ماه یکبار)
2-2 خودروی عمومی شامل تاکسی، سواری، استیشن (ون)، سواری کار –
پایه گازسوز 10 3 مرتبه ( 4 ماه یکبار)
3-2 خودروی عمومی شامل تاکسی، سواری، استیشن (ون)، سواری کار –
برقی و هیبریدی 14 3 مرتبه ( 4 ماه یکبار)
1-3 وانت – پایه گاز سوز 14 3 مرتبه ( 4 ماه یکبار)
2-3 وانت- بنزینی، دوگانه سوز و دیزلی 13 3 مرتبه ( 4 ماه یکبار)
1-4 اتوبوس درون شهری – دیزلی 8 4 مرتبه ( 3 ماه یکبار)
2-4 اتوبوس درون شهری- پایه گازسوز 10 4 مرتبه ( 3 ماه یکبار)
3-4 اتوبوس درون شهری – برقی منوط به بازسازی با رعایت قانون رسیدگی
به تخلفات رانندگی مصوب 1389 20 3 مرتبه ( 4 ماه یکبار)
1-5 مینی بوس و میدل باس درون و برون شهری – دیزلی 8 3 مرتبه ( 4 ماه یکبار)
2-5 مینی بوس و میدل باس درون و برون شهری- پایه گازسوز 10 3 مرتبه ( 4 ماه یکبار)
3-5 مینی بوس و میدل باس درون و برون شهری-ذبرقی منوط به بازسازی با رعایت قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب 1389 20 4 مرتبه ( 3 ماه یکبار)
6 اتوبوس برون شهری 10 3 مرتبه ( 4 ماه یکبار)
7 کشنده، کامیون و کامیونت 16 3 مرتبه ( 4 ماه یکبار)
1-8 موتورسیکلت – بنزینی کاربراتوری 5 2 مرتبه ( 6 ماه یکبار)
2-8 موتورسیکلت – بنزینی انژکتوری 6 2 مرتبه ( 6 ماه یکبار)
3-8 موتورسیکلت – برقی 12 2 مرتبه ( 6 ماه یکبار)
9 سواری دولتی 13 3 مرتبه ( 4 ماه یکبار)

تبصره 1 – تعداد دفعات معاینه فنی خودروهای شخصی ردیف (1) جدول موضوع این ماده، پنج سال پس از گذشتن از سن مرز فرسودگی به سه مرتبه در سال ( هر 4 ماه یکبار) افزایش می یابد.

تبصره 2 – تردد وسایل نقلیه ردیف های (2-1) و (8-1) جدول (تاکسی و موتورسیکلت) با سامانه سوخت رسانی کاربراتوری، در شهرهای اولویت آلایندگی طبق بند(3) ماده(1) ، آیین نامه فنی در زمینه کنترل و کاهش آلودگی ها ( موضوع ماده (2) قانون هوای پاک ) از ابتدای سال 1401 ممنوع می باشد و مشمول کلیه محدودیت های خودرو فرسوده مندرج در ماده (8) قانون می شوند.

تبصره 3 – تغییر پلاک انواع وسایل نقلیه عمومی به شخصی به علت کارکرد بالاتر وسایل نقلیه عمومی و افت عملکردی؛ ایمنی و محیط زیستی آنها ممنوع می باشد.

تبصره 4 – در صورت بازسازی اساسی اتوبوس های حمل و نقل عمومی درون شهری طبق دستورالعمل مشترک وزارت کشور، وزارت صنعت، معدن و تجارت،سازمان محیط زیست، پنج سال به سن مرز فرسودگی آنها اضافه می شود.

تبصره 5- تردد خودروهای کاربراتوری در محدوده های ناحیه کم انتشار (LEZ) و ممنوعه وفق ماده (۱۸) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی – مصوب 1389- در شهرهای دارای اولویت آلایندگی، (طبق بند (3) ماده (1) آیین نامه فنی در زمینه کنترل و کاهش آلودگی (موضوع ماده (2) قانون هوای پاک، از ابتدای سال ۱۴۰۱ ممنوع می باشد.

ماده 3- برای خودروهای سنگین و نیمه سنگین، سبک و موتورسیکلت با قوای محرکه ترکیبی (هیبریدی) سن مرز فرسودگی براساس قوه محرکه احتراقی بوده  و نسبت به وسایل نقلیه دارای قوای محرکه صرفاً احتراقی، دو سال به ” سن مرز فرسودگی” آنها اضافه می شود.

ماده 4- در موارد زیر دو سال به سن مرز فرسودگی موضوع جدول موضوع ماده (2) این آیین نامه اضافه می شود:
1 ـ کلیه خودروهای دیزلی در صورت نصب پالایش­گر (فیلتر) دوده استاندارد حداقل یک سال قبل از رسیدن به سن مرز فرسودگی جدول موضوع ماده (2) این آیین نامه.
2- تعویض واکنش ساز (کاتالیست) استاندارد و سامانه (سیستم) آلایندگی اگزوز برای تاکسی های ردیف (2-1) و (2-2) این آیین نامه.

تبصره : سازو کار اجرایی این ماده توسط وزارت کشور با همکاری سازمان محیط زیست و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران ظرف سه ماه تدوین و ابلاغ می شود.

ماده 5- وزارت کشور موظف به تشدید نظارت بر عملکرد مراکز معاینه فنی کلانشهر ها با افزایش بازرسی سرزده و حضور ناظر مقیم از طریق شهرداری ها می باشد. دستورالعمل نحوه تشدید نظارت ظرف سه ماه از ابلاغ این آیین نامه توسط وزارت کشور و با همکاری سازمان محیط زیست تهیه و ابلاغ می شود.

ماده 6- وزارت کشور و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران موظفند سازو کار لازم را از طریق سامانه یکپارچه  معاینه فنی کشور به نحوی فرهم نمایند که پس از انجام آزمون های بر خط معاینه فنی، نتیجه فرآیند آزمون وسیله نقلیه شامل غیرفرسوده، سن مرز فرسودگی، وسیله نقلیه فرسوده، تعداد متوالی مردودی وسیله نقلیه در سامانه و برگ معاینه فنی مربوط به مالک وسیله نقلیه درج شود.

ماده 7- به جهت حفظ سطح ایمنی و آلایندگی خودروها در محورهای مواصلاتی کشور، وزارت راه و شهرسازی و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران موظفند ظرف یک ماه پس از ابلاغ این آیین نامه نسبت به تخصیص شماره (کد) جریمه فاقد گواهی معاینه فنی و خودروهای فرسوده به کلیه دوربین های نظارتی محورهای جاده‌ای برون‌شهری اقدام نمایند.
ماده ۸- نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران موظف است برابر تبصره (۱) ماده (۶) و ماده (۸) قانون، نسبت به اعمال جریمه تردد خودروهای فاقد گواهی معاینه فنی و خودروهای فرسوده مندرج در جدول جریمه های تخلفات مربوط به حمل و نقل و عبور و مرور در کلیه نقاط کشور و مناطق آزاد تجاری – صنعتی و ویژه اقتصادی اقدام نماید.

ماده ۹-  آن دسته از خودروهای ناوگان حمل و نقل عمومی بار و مسافر که در طرح‌های نوسازی اعلام شده توسط دولت ثبت نام نموده اند،  تا زمان تحویل خودروی جدید از مقررات مربوط به خودروهای فرسوده موضوع ماده (۸) قانون مستثنی می باشند.

تبصره –  در صورتی که خودروهای جدید موضوع طرح‌های مذکور در این ماده تحویل باشند و مالکان خودروهای مربوط از انجام اقدامات تکمیلی و  یا پرداخت مبالغ مربوط به خرید خودروی جدید در موعد استنکاف نمایند،

استثنای موضوع این ماده در خصوص خودروهای مذکور از تاریخ پایان فرصت اقدام مالکان آنها لغو می‌شود. دستورالعمل اجرایی این ماده توسط وزارتخانه های کشور و راه و شهرسازی با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست و  نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران تهیه و ابلاغ می شود.
ماده ۱۰ – خودروهای مربوط به آیین نامه شناسایی و صیانت از وسیله‌های نقلیه تاریخی موضوع تصویب نامه شماره 73671/ت 50243 ه – مورخ 1395/6/17،  از شمول این آیین نامه مستثنی می باشند.

ماده 11- از تاریخ ابلاغ این آیین نامه، بند (4) تصویب نامه شماره 92308/ت 40587ک مورخ 1387/6/7 ، بند (1) تصویبنامه 212326/ت 46320ه مورخ 1390/12/16 ، ماده (5) تصویب نامه شماره 20671/ت 50891ه مورخ 1393/10/14 و تصویب نامه شماره 95200/ت 55074 ه مورخ 1397/7/18 لغو می شوند.

اسحاق جهانگیری

معاون اول رییس جمهور

آیین نامه اجرایی ماده (8) قانون هوای پاک