صندوق تأمین خسارتهای بدنی (مربوط به سوانح و حوادث) چیست؟
صندوق تأمین خسارت های بدنی
به استناد ماده (۲۱) قانون بیمه اجباری خسارات واردشده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه زمینی مصوب سال ۱۳۹۵ ( ماده (۱۰) قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث مصوب ۱۳۸۷ ) و به منظور حمایت از زیان دیدگان حوادث ناشی از وسایل نقلیه، خسارتهای بدنی وارد به اشخاص ثالث که به علت فقدان یا انقضاء بیمه نامه،بطلان قرارداد بیمه، تعلیق تامین بیمه گر،فرار کردن و یا شناخته نشدن مسئول حادثه ویا ورشکستگی بیمه گر قابل پرداخت نباشد یا به طور کلی خسارتهای بدنی خارج از شرایط بیمه نامه (به استثناء موارد مصرح در ماده (۱۷) این قانون ،توسط صندوق مستقلی به نام “صندوق تأمین خسارت های بدنی “پرداخت خواهد شد.
مدیر صندوق به پیشنهاد رئیس کل بیمه مرکزی ایران و تصویب مجمع عمومی و با حکم رئیس مجمع عمومی منصوب می گردد.
الزامات صندوق تامین خسارتهای بدنی در جبران خسارت اشخاص ثالث : (در تصادفات رانندگی) صندوق در موارد ذیل اقدام به پرداخت خسارت بدنی به اشخاص ثالث زیاندیده در حوادث رانندگی می نماید :
الف) فقدان یا انقضاء بیمه نامه مسبب حادثه .(گم شدن یا تمام شدن اعتبار بیمه نامه)
ب)بطلان قرارداد بیمه . (باطل شدن بیمه نامه ) بطلان قرارداد بیمه نامه به مواردی است که عقد بیمه فاقد یکی از شرایط اصلی صحت معامله باشد یا طبق قانون بیمه به لحاظ اظهارات خلاف واقع بیمه گذار در زمان عقد قرارداد بیمه و…
پ )تعلیق تامین بیمه گر تعلیق تامین بیمه گر نوعی ضمانت اجرایی مالی ، قراردادی یا قانونی است که نسبت به بعضی از بیمه گذاران متخلف اعمال می شود مانند پرداخت نکردن حق بیمه که قرارداد بیمه ازبین نمی رود و بیمه گذار مدیون حق بیمه است اما شروع تامین بیمه گر منوط به پرداخت حق بیمه مقرر می باشد . تعهد بیمه گر با دریافت حق بیمه قوت اجرایی پیدا می کند .بیمه گذار در زمان تعلیق تعهدی نسبت به جبران خسارت نخواهد داشت .
ت)فرار کردن مسئول حادثه .
ج)شناخته نشدن مسئول حادثه. (مسئول تصادف)
د)ورشکستگی بیمه گر . (ورشکستگی شرکتهای بیمه )
ه)خسارتهای بدنی خارج از شرایط بیمه نامه (مواردی که تحت پوشش بیمه نامه ثالث نباشد) ” مانند پرداخت مابه التفاوت خسارت بدنی سر نشینان بیش از ظرفیت مجاز وسیله نقلیه ”
خ)پرداخت معادل تفاوت دیه خانمها تا سقف دیه آقایان در کلیه جنایات ناشی از کار و…(تبصره ذیل ماده ۵۵۱ قانون مجازات اسلامی)
ح )پرداخت غرامت کلیه زیاندیده گان مقصر در آزادراه ها و حوادث ریلی (راه آهن) که وسیله نقلیه صدمه زننده فاقد بیمه نامه باشد.
خ)پرداخت غرامت به عابران پیاده مقصر در سوانح ترافیکی که راننده وسیله نقلیه فاقد بیمه نامه باشد.(موضوع ماده ۲۶ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی)
ویژگیهای صندوق تامین خسارتهای بدنی :
– حمایت از زیاندیدگانی که به علت حوادث تحت پوشش دچار خسارت بدنی شوند ولی بیمه گران تعهدی در جبران خسارت ندارد یا قادر به انجام تعهدات خود نیستند .
– هر امری که مانع از جبران خسارت بدنی زیاندیده طبق قانون و شرایط عمومی و خصوصی بیمه نامه شود از طریق صندوق قابل جبران است به استثناء موارد مصرح در ماده (۱۷) قانون اصلاح قانون بیمه اجباری .
– تعهد صندوق در قبال اشخاص ثالث یک تکلیف قانونی است .
– حق مراجعه به صندوق محدود به مواردی است که جبران خسارت از طرف بیمه گران (شرکتهای بیمه) ممکن نباشد .
– صندوق جانشینی زیاندیده حق دارد به عامل زیان یا مسئول خسارت مراجعه و مبلغ پرداختی را استرداد نماید .
– اگر مدیون خسارت ،بیمه گر ی باشدکه دچار ورشکستگی شده است .صندوق به جانشینی زیاندیده به مدیر تصفیه امور وورشکستگی مراجعه و طلب خود را ازمحل وجوه قابل تقسیم بین بستانکاران بیمه گر ورشکسته وصول خواهد کرد .
– اداره صندوق به عهده بیمه مرکزی ایران و چگونگی آن براساس تصویب نامه هیات وزیران خواهد بود . منابع تامین مالی برای پرداخت به زیاندیدگان و خانواده آنها به شرح ذیل برای این صندوق، در نظر گرفته شده است :
- الف – پنج درصد از حق بیمه، بیمه اجباری بیمه شخص ثالث
- ب – معادل حداکثر یکسال حق بیمه، بیمه اجباری که از دارندگان وسیله نقلیه ای که ازانجام بیمه موضوع این قانون خودداری کنند(جریمه تاخیر در خرید بیمه‌نامه)
- ج – وجوه بازیافت شده از مسوولان حوادث رانندگی پس از پرداخت خسارت به زیاندیدگان
- د – درآمد حاصل از سرمایه گذاری وجوه صندوق
- ه – بیست درصد جرایم وصولی راهنمایی و رانندگی در کل کشور
- و – بیست درصد از کل هزینه‌های دادرسی و جزای نقدی وصولی توسط قوه قضائیه
- ز – کمک‌های اعطایی از سوی اشخاص ثالث
- ح – جرایم نقدی دریافتی از شرکتهای بیمه به علت اجرا نشدن مفاد این قانون
- ط – کمک‌های دولت در صورت ناکافی بودن منابع مالی صندوق
مواد قانونی مرتبط با صندوق تأمین خسارتهای بدنی :
بند ت ماده یک قانون جدید ثالث:
شخص ثالث : هرشخصی است که به سبب حوادث وسایل نقلیه موضوع این قانون دچار زیانهای بدنی و یا مالی شود به استثنای راننده مسبب حادثه
ماده ۱۷) موارد زیر از شمول بیمه موضوع این قانون خارج است :
- خسارت وارده به وسیله نقلیه مسبب حادثه و محمولات آن .
- خسارت مستقیم و یا غیر مستقیم ناشی از تشعشعات اتمی و رادیو اکتیو .
- جریمه یا جزای نقدی.
- اثبات قصد زیان دیده در ایراد صدمه به خود مانند خودکشی ، اسقاط جنین و نظایر آن و نیز اثبات هر نوع خدعه و تبانی نزید مراجع قضایی.
ماده ۳۰) – اشخاص ثالث زیان دیده حق دارند با ارایه مدارک لازم برای دریافت خسارت به طور مستقیم حسب مورد به شرکت بیمه مربوط و یا صندوق تأمین خسارت های بدنی مراجعه کنند . هم چنین مسبب حادثه می تواند با ارایه مدارک لازم جهت تشکیل پرونده پرداخت خسارت به زیان دیده حسب مورد به بیمه گر یا صندوق مراجعه کند.
آببن نامه اجرایی این ماده توسط بیمه مرکزی ایران تهیه می شود و به پیشنهاد وزیر امور اقتصادی و دارایی ظرف مدت سه ماه از تاریخ ابلاغ این قانون به تصویب هیأت وزیران می رسد.